Nhiều người vẫn tin rằng phụ nữ và công nghệ là hai thái cực tách biệt. Liệu điều này có phải là sự thật không? Có thể có việc làm và thành công cho phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ?
Phụ nữ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực công nghệ (Ảnh: Thinkstock)
Một trong những công ty kiểm toán đa quốc gia lớn nhất, KPMG coi trọng bình đẳng giới cả trong công ty và trong cộng đồng. Trên thực tế, nữ giới luôn chiếm trên 50% nhân viên của KPMG Việt Nam và KPMG Hà Nội. Kết quả ấn tượng đó chắc chắn là kết quả của một văn hóa doanh nghiệp tôn trọng và thúc đẩy bình đẳng giới trong một thời gian dài.
Văn phòng KPMG Hà Nội đã tổ chức Hội thảo “Linh hồn của ngành công nghệ kỹ thuật số trong tương lai” vào ngày 7 tháng 3 năm 2023 để hưởng ứng chủ đề DigitALL năm nay, “Công nghệ cho tất cả mọi người”. Có phải phụ nữ là mảnh ghép còn thiếu? với những lời nói chuyện của các khách mời từ KPMG về vị trí của phụ nữ trong công nghệ hiện đại.
Công nghệ và nữ giới
Nhiều người từ lâu đã nghĩ rằng phụ nữ không nên làm việc trong lĩnh vực công nghệ máy tính. Tuy nhiên, lịch sử đã chứng kiến nhiều phụ nữ thành công trong lĩnh vực này.
Có thể kể đến bà Grace Hopper (1906–1992), nhà thiết kế và kỹ sư chính của IBM cho Mark I, máy tính quy mô lớn đầu tiên được sử dụng trong chiến tranh, hoặc bà Margaret Hamilton, kỹ sư phần mềm đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hạ cánh con tàu Apollo của NASA lên mặt trăng.
Ngoài ra, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tuyên bố rằng trong năm 2022, lao động nữ sẽ chiếm khoảng 37% lực lượng lao động trong lĩnh vực công nghệ ở Việt Nam, mức cao hơn so với mức 25% thế giới. Tỷ lệ này cho thấy, mặc dù không cân bằng so với nam giới, rằng phụ nữ có thể tham gia và đóng vai trò tích cực trong lĩnh vực công nghệ, nơi nam giới nghĩ rằng họ độc quyền.
Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy rằng những vấn đề kỹ thuật không phải là những lĩnh vực mà phụ nữ có thế mạnh và quan tâm. Tuy nhiên, những nghiên cứu khác cho thấy rằng phụ nữ hoàn toàn có thể làm việc và thành công trong lĩnh vực công nghệ. Điều này là do để một công ty công nghệ hoạt động tốt không chỉ cần có những sản phẩm tốt mà còn cần các yếu tố liên quan đến con người như sales, marketing, văn hoá doanh nghiệp … – những lĩnh vực mà nữ giới có thể rất có năng khiếu.
Theo bà Đỗ Hà, Trưởng phòng ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) và Trưởng phòng IGH (Cơ sở hạ tầng, Chính phủ và Y tế) tại KPMG Việt Nam, làm việc trong lĩnh vực công nghệ không chỉ đơn thuần là lập trình viên hoặc kỹ sư phần mềm. Họ cũng nói rằ Ngoài ra, mặc dù nhiều nhân viên, bao gồm cả nữ, không có nền tảng kỹ thuật, nhưng họ vẫn có thể thành công trong các công ty công nghệ vì họ được giao nhiệm vụ trong những lĩnh vực mà họ có thế mạnh.
Bà Hà nhấn mạnh rằng ““Hiện tại, tỷ lệ nữ giới đang làm việc tại KPMG là rất cao, trừ bộ phận ITA (Bộ phận công nghệ thông tin). Trong bộ phận này, những người thực hiện đa phần là nam, vì đó là những phần liên quan đến kỹ thuật và họ có thế mạnh hơn. Nhưng thật thú vị, đội ngũ leader của bộ phận ITA lại có rất nhiều nữ, chiếm ít nhất là 50%”.
Trước đây, người ta thường cho rằng con gái không phù hợp với máy móc, lập trình hoặc công nghệ thông tin, vì vậy họ nên học về mỹ thuật, sư phạm hoặc kinh tế. Tuy nhiên, sự phát triển chung của công nghệ đã khiến các ngành nghề này thay đổi. Các họa sĩ hội họa đã và vẫn đang sử dụng phần mềm để tạo ra những tác phẩm đẹp hơn. Giáo viên cũng sử dụng công nghệ để cập nhật kiến thức và tạo ra cách dạy sinh động hơn. Các nhân viên của KPMG cũng sử dụng phần mềm kiểm toán để hoàn thiện hồ sơ kiểm toán.
Trong khi đó, bà Jen Vũ Hường, Giám đốc phát triển Chương trình và Cộng đồng BK Holdings, cho biết: “Dù tốt nghiệp Bách khoa, nhưng phải thú nhận rằng trong hoạt động làm việc nhóm ngày xưa mình không phải là người lập trình giỏi nhất. Thay vì đó, mình giỏi việc thuyết trình. Sau này, mặc dù có nền tảng, nhưng mình không làm kỹ thuật, mà lại theo đuổi khía cạnh khác về con người trong lĩnh vực chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo – khía cạnh mà mình tạo được giá trị và rất đam mê”.
Tại sao phụ nữ vẫn chưa tham gia nhiều vào lĩnh vực công nghệ?
Có một số lý do khác nhau khiến phụ nữ không tham gia nhiều vào lĩnh vực công nghệ. Tuy nhiên, anh Xuân Lâm nói rằng có hai lý do chính dẫn đến thực trạng này tại Việt Nam.
Đầu tiên là sự phân biệt giới tính. Nữ giới ở châu Á vẫn bị gia đình và xã hội định kiến. Những định kiến này khiến trẻ em gái ít có cơ hội tiếp xúc và phát triển niềm đam mê từ sớm giống như các bé trai. Ngoài ra, phụ nữ bị ngăn cản theo đuổi những nghề nghiệp liên quan đến công nghệ so với nam giới.
Vì đàn ông chịu trách nhiệm gánh vác tài chính và sự nghiệp và phụ nữ chịu trách nhiệm xây dựng và giữ giữ gia đình, nên phụ nữ thường ít dành thời gian và sự tập trung cho sự nghiệp hơn so với nam giới. Do đó, khả năng phụ nữ tham gia sâu và trở thành lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ cũng thấp hơn.
Thứ hai, nhiều phụ nữ đã chấp nhận những định kiến và tiêu chuẩn đã được áp đặt từ khi còn nhỏ, khiến họ không thể thoát ra hoặc tự vươn lên để thực hiện những.
Cần thay đổi từ bên trong
Cần có sự tham gia của nhà nước, doanh nghiệp, gia đình, xã hội và mỗi cá nhân để phụ nữ có thể tham gia vào lĩnh vực công nghệ ngày càng tăng.
Các nhà lãnh đạo trong các doanh nghiệp tư nhân cần nhận thức được vấn đề bình đẳng giới và khuyến khích nhân viên nữ làm việc. Đó là gốc rễ và sẽ tạo ra một văn hóa doanh nghiệp công bằng và bền vững.
Bà Jen Vũ Hường cho biết: “Từ kinh nghiệm quản lý đội ngũ và doanh nghiệp của mình, tôi nhận thấy người lãnh đạo nên là người đầu tiên buông xuống những cặp kính râm về giới, tránh đưa nhân viên của mình vào một cái lồng, cái khung; từ đó giúp họ phát triển theo năng lực và nhu cầu ”.
Nó cũng bao gồm những thay đổi xảy ra trong mọi gia đình, bao gồm mối quan hệ vợ chồng và cha mẹ. Để người phụ nữ có thể dành nhiều thời gian hơn cho công việc và sử dụng công nghệ hiệu quả hơn, các cặp vợ chồng nên thảo luận và phân công công việc một cách hợp lý. Bố mẹ cũng cần tôn trọng con cái của họ trong mối quan hệ với chúng, để chúng được phát triển tự nhiên thay vì can thiệp vào những quyết định giới của con cái.
Cuối cùng, sự thay đổi của mỗi cá nhân đóng một vai trò quan trọng.
Bà Jen cho rằng trong vấn đề bình đẳng giới, mọi người nên bỏ qua những nhãn mác liên quan đến giới tính. Mỗi người hãy chỉ coi mình là một con người để có thể trải nghiệm, đối mặt với những thách thức và phát triển hơn nữa trong cuộc sống thay vì nghĩ rằng giới tính của bản thân nên chỉ được làm một số điều hoặc rằng giới tính của bản thân nên bị đối xử bất công và cần được ưu tiên trong một số trường hợp nhất định.
Bà Jen bày tỏ thêm: “Ngay cả trong việc suy nghĩ về bình đẳng giới, hầu hết mọi người đều nghĩ đến việc thực hiện quyền bình đẳng đối với phụ nữ. Trong khi đó, trên thực tế, những định kiến về giới cũng khiến cho đàn ông gặp phải những bất công và áp lực vô hình nhất định, nhưng lại chưa được quan tâm. Bản thân mỗi chúng ta là một con người, hãy đừng khoác lên những “chiếc áo” đàn ông, phụ nữ để tạo ra những áp lực, những rào cản cho chính mình và những người xung quanh”.
Nguồn: Theo Hường Hoàng (13/03/2023) – TheLeader Diễn đàn của các nhà quản trị
(https://theleader.vn/phu-nu-manh-ghep-con-thieu-trong-linh-vuc-cong-nghe-1678630019163.htm)
